Na rynku pracy, początki bywają jak pierwszy krok przez drewniany most - nie wiedząc czego oczekiwać i na ile sobie pozwolić, panicznie zastygamy w miejscu. Tak, jak ów most zbudowany jest z desek, tak rynek pracy tworzą przeróżne umowy, stawki oraz przeliczniki składkowe. Zróbmy razem ten pierwszy krok i nabierzmy pewności!
Zacznijmy od podstawowego pojęcia, które wykorzystamy w dalszym etapie artykułu.
Płaca minimalna jest to ustalona przez prawo najniższa dopuszczalna wysokość wynagrodzenia pieniężnego za pracę. Jest ona określona w postaci stawki miesięcznej, a także godzinowej. Oznacza to, że pracując na podstawie umowy o pracę, nie możesz otrzymać za przepracowany okres niższej pensji, niż ta określona na dany rok przez rząd. W roku 2020 płaca minimalna brutto wynosi: 2 600 zł. Płaca minimalna netto wynosi więc ok. 1 920 zł.
Wynagrodzenie brutto stanowi nic innego, jak całość kwoty wynagrodzenia włącznie z kosztami dodatkowymi (składki, ubezpieczenie społeczne itd.). Jest to kwota „pełna”.
Wynagrodzenie netto, jak popularnie zwykło się mówić, to wynagrodzenie „na rękę”, a więc to, co otrzymasz po potrąceniu składek i kosztów dodatkowych z kwoty brutto. Jest to kwota Twojego właściwego wynagrodzenia.
Podpisanie konkretnej umowy jest dla Ciebie nie tylko zobowiązaniem – jest też szeregiem przywilejów, wyjątków i ograniczeń. Rodzaje umów różni m.in. ich oskładkowanie, a tym samym Twoje wynagrodzenie brutto-netto.
W poniższym kompendium pokrótce wyjaśnimy różnice w umowach i składkach na podstawie płacy minimalnej.
Umowy na podstawie stosunku pracy
Umowy, które obejmuje prawo pracy, czyli na tzw. stosunku pracy (umowa o pracę, mianowania, powołania itp.) to najbezpieczniejsza forma zatrudnienia, gwarantująca przynajmniej płacę minimalną, a także ochronę pracownika pod względem stałości pracy i odprowadzanych składek. Umowy teskładkowane są tak samo, niezależnie od typu. Oto ich wysokość wynagrodzenia brutto-netto na rok 2020:
Brutto: 2 600 zł
Netto: 1 920,62 zł
Netto z zerowym PIT-em (student poniżej 26-go roku życia): 2 041,62 zł
A oto najpopularniejsze rodzaje umów na stosunku pracy według okresu zatrudnienia, wraz z krótkim ich objaśnieniem:
Umowy na podstawie Kodeksu Cywilnego
Umowy cywilnoprawne gwarantują większą niezależność prawną w tym, jak są formułowane. Nie oznacza to jednak, że nie nakładają na Ciebie ograniczeń. Umowy te składkowane są różnie, bowiem przewidują odprowadzanie składek w zależności od innych źródeł zatrudnienia pracownika.
Oto najpopularniejsze z umów na podstawie Kodeksu Cywilnego oraz ich przykładowe wynagrodzenie brutto-netto na rok 2020:
Umowa zlecenie – ta umowa przewiduje wykonanie czynności prawnej (zlecenia) na rzecz zleceniodawcy (odpłatnie lub nieodpłatnie). Nawiązana zostaje między osobami fizycznymi lub osobami prawnymi zdolnymi do czynności prawnych, a wypowiedzenia może dokonać każda ze stron. Zleceniodawca ma obowiązek odprowadzać od tej umowy składkę zdrowotną, jeśli pracownik nie odprowadza jej z innego tytułu (np. ma jednocześnie umowę o pracę z innym pracodawcą). A oto stawki brutto-netto dla umowy zlecenie na rok 2020:
Umowa o dzieło – jest to umowa odpłatna, warunkiem podjęcia której jest określenie: rodzaju i terminu wykonania dzieła (pracy), a także sposobu i wysokości wynagrodzenia. Umowa o dzieło nie przewiduje obowiązku opłaty składek ubezpieczeniowych. Pamiętaj, że czas przepracowany na umowie o dzieło nie wlicza się do stażu pracy! A oto stawki brutto-netto dla umowy zlecenie na rok 2020:
Gdy omówiliśmy już podstawy zatrudnienia i zarobków, wspomnijmy, jak zacząć rozglądać się za interesującymi ofertami pracy. Bardzo popularnym narzędziem są obecnieportale pracy (np. Aplikuj.pl) i portale ogłoszeniowe (OLX), które cechuje duża liczba różnych ogłoszeń, a także media społecznościowe: głównie Facebook i LinkedIn (pomocny zwłaszcza w przypadku poszukiwania wakatów na stanowiskach specjalistycznych).
Warto też zasięgnąć pomocy specjalistów na rynku pracy. Odnajdziesz ich w uczelnianym biurze karier czy w lokalnych agencjach pracy. Źródłem informacji o prowadzonych w Twoim miejscu zamieszkania rekrutacjach jest też Powiatowy Urząd Pracy.
Artykuł pochodzi z bazy porad portalu Aplikuj.pl – zachęcamy do zapoznania się z innymi tekstami na temat aktualnego rynku pracy.